BỆNH HEN

• Hen là bệnh gì? Có thể chữa khỏi không?

Hen là tình trạng đường thở bị viêm và co thắt khi gặp yếu tố kích thích, còn gọi là dị nguyên. Hen không thể chữa khỏi, nhưng bạn có thể chung sống hòa bình với nó bằng việc thay đổi lối sống và tuân thủ việc sử dụng thuốc.

• Tại sao tôi bị hen? Làm cách nào tôi có thể phòng tránh?

Hiện tại vẫn chưa chắc chắn ai sẽ bị hen và ai không bị hen. Tuy nhiên có nhiều yếu tố có thể làm bạn có nguy cơ bị hen cao hơn nếu bạn:

• Dị ứng: nếu bạn có cơ địa dị ứng như viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa, hay dị ứng với bất kỳ yếu tố nào cũng làm bạn có nguy cơ mắc hen cao hơn.
• Môi trường quanh bạn bị ô nhiễm bởi dị nguyên (phấn hoa, lông chó mèo,…), khói, bụi, khói thuốc lá, ẩm mốc,…
• Di truyền: nếu gia đình có người bị hen thì bạn sẽ nguy cơ mắc hen cao hơn

Do đó, việc tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm bằng việc đeo khẩu trang khi đến những nơi ô nhiễm, sử dụng máy lọc không khí, tránh nuôi thú cưng, trồng hoa nếu bạn thường bị hắt hơi khi tiếp xúc với chúng, cố gắng đừng tiếp xúc với khói thuốc lá cũng sẽ tốt cho lá phổi của bạn. Những điều này sẽ giúp bạn một phần nào đó giảm nguy cơ mắc phải hen.

• Cơn hen biểu hiện như thế nào? Làm sao tôi có thể tránh được cơn hen?

Khi lên cơn hen, bạn sẽ cảm thấy ho, khò khè, khó thở và nặng ngực nhiều hơn so với bình thường. Cơn hen có thể phát triển từ từ trong vài ngày hoặc đột ngột thường sau khi tiếp xúc với dị nguyên.

• Làm sao tôi có thể tránh được cơn hen?

Bạn sẽ thường lên cơn hen khi tiếp xúc phải các yếu tố dị nguyên, có thể ngay lập tức hoặc sau nhiều giờ. Do đó, việc nhận biết và tránh tiếp xúc với các yếu tố khởi phát cơn hen thật sự quan trọng. 

Đầu tiên, bạn phải biết mình thường bị khởi phát cơn hen khi nào vì mỗi người sẽ có dị nguyên khác nhau? Đây là các yếu tố khởi phát cơn hen thường gặp mà bạn có thể lưu ý để tránh: khói thuốc lá, lông mèo, khói bụi, khói thuốc lá, nước hoa, phấn hoa, mùi hóa chất, nấm mốc, không khí lạnh, gắng sức,…

Và một điều quan trọng và việc sử dụng thuốc đúng cách sẽ giúp bạn hạn chế được số cơn hen. Do đó, hãy đến khám bác sĩ khi bạn nghi ngờ mình bị hen để được điều trị đúng cách.

• Nếu bị hen tôi có nên tập thể dục không?

Bạn nên thường xuyên tập thể dục. Tuy nhiên cần lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga,… không nên quá gắng sức vì có thể khiến bạn vào cơn hen. Khi tập luyện, hãy nhớ chuẩn bị thuốc cắt cơn bên mình.

• Tôi nên làm gì khi vào cơn hen?

Khi vào cơn hen, bạn nên ngồi ở tư thế thoải mái, sử dụng thuốc cắt cơn. Nếu không giảm, hãy đến khoa cấp cứu gần nhất để được hỗ trợ.

• Tôi có phải dùng thuốc suốt đời không?

Hen sẽ không hết hoàn toàn. Tuy nhiên việc tránh tiếp xúc với các dị nguyên và dùng thuốc đúng cách sẽ giúp bạn hạn chế vào cơn hen cấp. Khi đó, việc điều trị thuốc có thể sẽ ít dần theo thời gian và ngưng sử dụng thuốc trong thời gian dài. Tuy nhiên, việc điều trị hen có thể cần khởi động lại khi bạn vào cơn hen tiếp theo. Bạn không nên tự ý ngưng thuốc khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ vì nó có thể khiến cho tình trạng hen của bạn sẽ trầm trọng hơn.

 

• Thuốc điều trị hen có tác dụng phụ không?

Thuốc điều trị hen có thể gây ra khô miệng, run tay, hoặc nhịp tim nhanh khiến bạn cảm thấy hồi hộp. Ngoài ra, thuốc ngừa cơn có thể gây ra nấm miệng, do đó bạn nên súc miệng ngay sau khi sử dụng thuốc đối với thuốc có thành phần corticoid.

Tuy có một số tác dụng phụ nhưng việc sử dụng thuốc mang lại nhiều lợi ích cho việc điều trị hen.

• Tôi có thể ngừng thuốc khi thấy khỏe hơn không?

Bạn không nên ngừng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn. Hen suyễn có thể không gây ra triệu chứng mỗi ngày, nhưng bệnh vẫn tồn tại và cần được kiểm soát liên tục. Việc ngưng thuốc cần được có sự hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ.

• Tại sao tôi thường bị hen vào ban đêm?

Khi vào ban đêm, không khí lạnh hoặc các dị nguyên trong phòng ngủ như (bụi, lông thú, mạt nhà) có thể khiến bạn vào cơn hen. Do đó, hay điều chỉnh nhiệt độ trong phòng phù hợp, giữ ấm cơ thể và vệ sinh phòng sạch sẽ, tránh ẩm mốc, sử dụng máy lọc không khí nếu được.

• Tôi có nên kiêng thức ăn nào không?

Không phải ai bị hen cũng cần kiêng một loại thực phẩm cụ thể. Tuy nhiên, nếu bạn có dị ứng với thực phẩm nào đó thì nên tránh. Đồng thời, nếu bạn bị trào ngược dạ dày, hạn chế ăn đồ cay, cà phê và đồ chiên rán để không làm triệu chứng hen nặng hơn.

• Thức ăn nào tốt cho bệnh nhân hen?

Bạn nên ăn chế độ ăn đầy đủ các thành phần dinh dưỡng. Một số thức ăn giàu chất chống oxy hóa và axit béo omega-3 có thể giúp cải thiện tình trạng viêm trong cơ thể và hỗ trợ kiểm soát hen suyễn. Các loại thực phẩm có lợi bao gồm: cá béo (cá hồi, cá thu, cá ngừ), trái cây và rau củ (cam, táo, rau xanh, cà chua,…), hạt chia, hạt lanh,…

• Hen có di truyền không?

Hen có thể có yếu tố di truyền. Do đó, nếu bạn mắc hen thì con của bạn có nguy cơ bị hen cao hơn.

• Hen có biến chứng không?

Khi vào cơn hen nặng, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể đe dọa tính mạng. Hen kéo dài không được kiểm soát sẽ khiến lá phổi của bạn suy giảm chức năng, dễ bị nhiễm trùng hơn, các triệu chứng sẽ thường xuyên xuất hiện và khó kiểm soát hơn.

ASTHMA

Dr. Duong Thi Thanh

• What is asthma? Can it be cured?

Asthma is a condition where the airways become inflamed and constrict when exposed to triggers, also known as allergens. Asthma cannot be cured, but you can manage it by adopting lifestyle changes and adhering to medication.

• Why do I have asthma? How can I prevent it?

It is still uncertain who will develop asthma and who won’t. However, several factors can increase your risk of developing asthma if you:

• Allergies: If you have allergic conditions such as allergic rhinitis, eczema, or allergies to any other factors, you are at higher risk of asthma.
• Environment: Your surroundings are polluted with allergens (pollen, pet dander…), smoke, dust, cigarette smoke, mold…
• Genetics: If asthma runs in your family, you are more likely to develop asthma.

Therefore, avoiding polluted environments by wearing masks in polluted areas, using air purifiers, avoiding pets, and staying away from smoking can help reduce your asthma risk.

• What are the symptoms of an asthma attack? How can I avoid it?

During an asthma attack, you may feel more coughs, wheezing, breathlessness, and chest tightness than usual. An asthma attack can develop gradually over several days or suddenly, usually after exposure to allergens.

• How can I avoid an asthma attack?

You may experience asthma attacks after exposure to allergens, either immediately or after a few hours. Therefore, identifying and avoiding triggers is very important.

First, you must recognize when your asthma attacks are triggered, as each person has different allergens. Common triggers you should watch out for include cigarette smoke, cat dander, dust, perfume, pollen, chemical odors, mold, cold air, and physical exertion.

Another important point is that using medication correctly can help reduce the number of asthma attacks. Therefore, you should see a doctor if you suspect you have asthma to receive proper treatment.

• If I have asthma, should I exercise?

You should exercise regularly. However, choose gentle exercises such as walking, swimming, or yoga. Avoid strenuous activities as they can trigger an asthma attack. When exercising, always carry your rescue inhaler with you.

• What should I do during an asthma attack?

During an asthma attack, you should sit in a comfortable position and use your rescue inhaler. If symptoms do not improve, go to the nearest emergency department for assistance.

• Do I have to take medication for the rest of my life?

Asthma does not completely go away. However, avoiding allergens and using medication properly can help reduce the occurrence of asthma attacks. Over time, you may need less medication and even stop using it for extended periods. However, treatment might need to be restarted if you have another asthma attack. You should not stop taking medication without your doctor’s guidance, as it could worsen your asthma.

• Do asthma medications have side effects?

Asthma medications can cause dry mouth, hand tremors, or a rapid heartbeat, making you feel anxious. Additionally, preventive inhalers may cause oral thrush, so you should rinse your mouth immediately after using medications containing corticosteroids. While there are some side effects, the benefits of using asthma medications outweigh the risks in managing the condition.

• Can I stop taking my medication when I feel better?

You should not stop taking medication without your doctor’s approval, even if you feel better. Asthma may not cause daily symptoms, but the condition remains and requires continuous management. Stopping medication should only be done under your doctor’s guidance and monitoring.

• Why do I often have asthma attacks at night?

At night, cold air or allergens in your bedroom, such as dust, pet dander, or dust mites, can trigger an asthma attack. Therefore, make sure to regulate the room temperature, keep your body warm, clean the room thoroughly, avoid mold, and use an air purifier if possible.

• Should I avoid certain foods?

Not everyone with asthma needs to avoid specific foods. However, if you are allergic to certain foods, you should avoid them. Additionally, if you have acid reflux, limit your intake of spicy foods, coffee, and fried foods to prevent worsening asthma symptoms.

• What foods are beneficial for asthma patients?

You should eat a balanced diet with essential nutrients. Foods rich in antioxidants and omega-3 fatty acids may help reduce inflammation and support asthma control. Beneficial foods include fatty fish (salmon, mackerel, tuna), fruits and vegetables (oranges, apples, leafy greens, tomatoes…), chia seeds, and flaxseeds.

• Is asthma hereditary?

Asthma can have a genetic component. Therefore, if you have asthma, your children are at higher risk of developing the condition.

• Are there complications from asthma?

In a severe asthma attack, if emergency care is not received promptly, it can be life-threatening. Uncontrolled asthma over time can lead to decreased lung function, increased susceptibility to infections, and more frequent, harder-to-control symptoms.